понедельник, 31 октября 2016 г.

Մեծ Մհեր

Ես կարդացել եմ Սասունցի Դավիթ էպոսի երկրորդ ճյուղը՝ Մեծ Մհեր, որը պատմում է Մհերի մասին:

Մհերը - Սանասարի տղան է, նա շատ ուժեղ էր և հսկա: Երբ նա յոթ տարեկան էր յոթ շենքի բոյ ուներ և կարողանում էր գնալ որսի և յոթ տարի Սասունը պահեց որսով:
Երբ նա տասնհինգ հատեկան էր, Սասունում հացի մեծ թանկություն ընկավ, քանի որ սարում մի առյուծ կար, որը չէր թողնում մարդիկ Հալեպից հաց բերեն, և Մհերը նստեց իր ձին և քաղաքի կտրիճների հետ գնաց առյուծի հետ կռվելու: Նա մի ձեռքով բռնեց վերին ծնոտից, մյուս ձեռքով ներքևի ծնոտից և պատռեց առյուծին երկու մասի: Դրա համար նրա անունը դրեցին Առյուծաձև Մհեր և այդ օրվանից նա կառավարեց Սասունը:

Դեղձուն Ճուղ Ծամ - Մհերի մայրն էր

Գորգիկ իշխան- Մհերի բարեկամն էր, որը ապրում էր Բիթլիս քաղաքում և նա հարուստ էր և ուներ շատ ձիեր: Մհերը գնում է նրա մոտ ձի վերցնելու:

Քեռի Թորոս-Մհերի քեռին էր, որը պայտար էր, Մհերի ընտրած քուռակին պահեց երեք ամիս, հետո նոր տվեց Մհերին որ հեծնի:

Արմաղան  - Մհերի կինն էր և Թևաթորոսի արքայի աղջիկն էր, որին գողացել էր Սպիտակ Դևը և յոթ տարի գերի էր պահում: Մհերը սպասնեց Սպիտակ Դևին, Խըլաթ թագավորին, փրկեց Արմաղանին և ամուսնացավ նրա հետ: Նրանք յոթ օր յոթ գիշեր հարսանիք արեցին:

Մսրա Մելիք- Մսրա թագավորն էր: Նա շատ խորամանկ էր ու վախկոտ:Նա կռվի է կանչում Մհերին, սակայն չի կարողանում հաղթել ու վախից հարկերը տալիս է Մհերին ու Սասնա հողը հանձնում է նրան, սակայն պայման է կապում, որ իր մահից հետո իր կինն ու երեխաները պետք  է լինել Մհերինը: Նա ուզում էր, որ իր կինը Մհերից տղա ունենա, որ Մհերի նման ուժեղ լինի, բայց Սասունը վերացնի:

Իսմիլ խաթուն- Մսրա Մելիքի կինն է, որը Մսրա Մելիքի մահից հետո խորամանկությամբ Մհերն բերում է իր տուն գինի խմացնելով պահում է իր տանը և նրանից տղա է ունենում,որ այդ տղան լինի Մսրա թագավորը և Սասունը քանդի:




четверг, 27 октября 2016 г.

Ստեղծագործական աշխատանք

Ալիսան Թվերի աշխարհում:


Առաջադրանքներ:

Փորձիր կազմել խնդիր-առաջադրանքներ «Ալիսը հրաշքների աշխարհում»  գրքի հիման վրա:




Երբ Ալիսը մտնում էր Մոռացկոտության անտառամեն ինչ չէր, որ մոռանում էր, այլ միայն ինչ-որ բաներ: Օրինակ՝ շատ հաճախ մոռանում էր իր անունը, բայց հատկապես շաբաթվա օրերն էր  հաջողեցնում մոռանալ:
Առյուծը և Միաեղջյուրը հաճախ էին այցելում Մոռացկոտության անտառը:  Դրանք տարօրինակ էակներ էինԱռյուծը ստում էր երկուշաբթիերեքշաբթի և չորեքշաբթի և շաբաթվա մնացած օրերին ճշտախոս էրՄիաժանին իրեն այլ կերպ էր պահում. նա ստում էր հինգշաբթիուրբաթ և շաբաթ օրերին և ճիշտ էր խոսում շաբաթվա մյուս օրերին:


Առաջադրանք 1.

Մի անգամ Մոռացության անտառում Ալիսը հանդիպեց ծառի տակ հանգստացող Առյուծին և ՄիաեղջյուրինՆրանք հետևյալ պնդումներն արեցին.
Առյուծ.- Երեկ այն օրերից էրերբ ես ստում եմ:
Միաեղջյուր.- Երեկ այն օրերից էր, որ ես էլ եմ ստում:
Այս երկու պնդումներից Ալիսը կարողացավ իմանալթե երեկ շաբաթվա ինչ օր է եղելՓորձեք իմանալ, թե շաբաթվա որ օրն է եղել այդ երեկը:

Հինգշաբթի

Առաջադրանք 2.

Մի կղզու բնակիչներից յուրաքանչյուրը կա՛մ ասպետ էորը երբեք չի ստումկա՛մ ստախոսորը միշտ ստում է:
Մի անգամ այգում զրուցում էին այդ կղզու երեք բնակիչ՝ Ա, Բ, Գ: Նրանց մոտով անցնող անծանոթը Ա-ին հարցրեց. «Դուք ասպե՞տ եք, թե՞ ստախոս»: Պատասխանն այնքան ցածր էր, որ անծանոթը ոչինչ չհասկացավ: Այդ ժամանակ անծանոթը հարցրեց Բ-ին. «Ի՞նչ ասաց Ա-ն»: «Ա-ն ասաց, որ ինքը ստախոս է»,- պատասխանեց Բ-ն: «Մի հավատացեք Բ-ին, նա ստում է»,- խոսակցությանը միջամտեց Գ-ն:

Կղզու Բ և Գ բնակիչներից ո՞վ էր ասպետ և ո՞վ ստախոս:

Բ ստախոս, Գ ասպետ

Թեմատիկ աշխատանք

Թեմատիկ աշխատանք

Թեմատիկ աշխատանք
1.Հինգ   հազար յոթանասունվեց  թվի  գրության մեջ  ո՞ր  կարգում է  գրված 0:
 Հարյուրակի կարգում

2. Գրիր  այնթիվը,   որ  հավասար է 9 հազարյակ 7 հարյուրյակև 6միավոր  կարգային գումարելիների  գումարին:
9706

3.  Որքանո՞վ  կփոքրանա 73976 թիվըեթե նրա գրությանհարյուրավորը փոխարինենք   0-ով:
900-ով

4.   Յոթ  հազար  յոթ   թիվը   գրեք  թվանշաններով:
7007
5.  Որքանո՞վկփոքրանա 8561 թիվըեթե նրա  գրության տասնավորը  փոխարինենք   0-ով: 60-ով
6.      2տ 50 կգ-ըկիլոգրամներով  արտահայտած ինչքա՞ն  կլինի:
Տես օրինակը` 2տ=2000կգ,  2տ 50 կգ=2000կգ+50կգ=2050կգ

7.   5տ  50 կգ-ըկիլոգրամներով  արտահայտած ինչքա՞նկլինի:
5տ=5000կգ, 5տ 50կգ=5000կգ+50կգ=5050կգ
8.     2ցենտները կիլոգրամներով  արտահայտած  ինչքա՞նկլինի:



2 ց. =200կգ
 9. 3ժ 25րոպեն րոպեներով արտահայտած ինչքա՞նկլինի:
3ժ =180 րոպե, 3ժ 25րոպեն=180 րոպե+25րոպե =185
10.  5Ժամը րոպեներով արտահայտած ինչքա՞ն կլինի:
5Ժամ=300 րոպե
11.   2տ 4ց 50 կգ-ը կիլոգրամներով  արտահայտած ինչքա՞նկլինի:
2տ=2000 կգ, 4ց=400կգ, 2տ 4ց 50 կգ=2000 կգ+400կգ+50 կգ=2450կգ
12.Դասը  սկսվեց 10: 40  և  տևեց 45 րոպեԵ՞րբ  ավարտվեց դասը:
11: 25
13.                       Հաշվիր   3900+( 2100:3-12x50)  արտահայտության արժեքը: 4000
14.Որքա՞ն կլինի 200 x 9 + 200 + 9արտահայտությանարժեքը:2009
15.Հաշվիր 1500+80 x (2400 : 8-290) արտահայտության արժեքը:2300
16.                       324-ին գումարիր 17 և 6 թվերի արտադրյալը:426

среда, 19 октября 2016 г.

Մայրենի

65. Սեր և հոր բառերի տարբեր իմաստներով կազմի´ր նախադասություններ:
ՍԵրը մարդու կյանքն է:
Հոր գլուխը ցավում է:
Օրինակ՝
Այս տարի մարտը տաք էր ու չոր:
Մութն ընկնելուն պես  մարտը վերջացավ:

ՍԵրը մարդու կյանքն է:
Ես չեմ սիրում կաթի սերը:
Հորս գլուխը ցավում էր:
Նրանք խորը հոր էին փորել:

66. Եթե իմաստով մոտ բառերը հոմանիշներ են, ի՞նչ անուն կտաս նույն կամ նման գրություն կամ  հնչողություն ունեցող, բայց  իմաստով  տարբեր բառերին:
Համանուն:
67.Հոտ, արի բառերի տարբեր իմաստներով կազմի´ր նախադասություններ:
Ծաղիկը լավ հոտ ուներ:
Հովիվը արածեցնում կենթանիների հոտը:
Արի Արտաշեսը հաղթեց քաջ ազգեն ալանաց:
Արի այս օր ֆուտբոլ խաղանք:
68. Փորձի՛ր բացատրել, թե տրված զույգերն ինչո՞ւ են կոչվում համանուններ:
Մարտ - մարտ, սեր - սեր, հոր - հոր, հոտ - հոտ, անտառ - անտառ, արիարի, կար - կար:

Տրված բառերը կոչվում են հանանուններ, քանի որ նրանք նույն ձև են գրվում և հնչում, բայց նանք տարբեր իմաստներ ունեն:

Մայրենի

Հեծավ արի արքայն Արտաշէս ի սեաւն գեղեցիկ
Եւ հանեալ զոսկէօղ շիկափոկ պարանն,
Եւ անցեալ որպէս զարծուի սրաթեւ ընդ գետն,
Եւ ձգեալ զոսկէօղ շիկափոկ պարանն`
Ընկեց ի մէջք օրիորդին ալանաց,
Եւ շատ ցաւեցոյց զմէջք փափուկ օրիորդին,
Արագ հասուցանելով ի բանակն իւր:

вторник, 18 октября 2016 г.

ex. 14

Santi likes school very much and always comes there very early. A school day starts with singing before classes. \the pupils play in the playground before classes. They wear school uniforms but when in class they can wear T-shirts and shorts. After classes Santi plays football.

понедельник, 17 октября 2016 г.

Առողջություն

 1դաս

Առողջությունը մարդու նոռմալ վիճակն է և նա լավ է զգում: Մեր առողջությունը կախված է. Առողջ ապրելկերպ, առողջ սնունդ, առողջ շրջապատ, հիգենա, վնասակար սովորություններ, կրդություն, ժառանգականություն, նորմալ հոգեվիճակ, աղքատություն

Արտաշես և Սաթենիկ

Արտաշես և Սաթենիկ

Քե՛զ ասեմ, այր քաջ Արտաշէս, 
Որ յաղթեցեր քաջ ազգին Ալանաց,
Ե՛կ հաւանեա՛ց բանից աչագեղոյ դստերս Ալանաց`
Տալ զպատանիդ.
Զի վասն միոյ քինու ոչ է օրեն դիւցազանց`
Զայլոց դիւցազանց զարմից
Բառնալ զկենդանութիւն
Կամ ծառայեցուցանելով
Ի ստրկաց կարգի պահել
Եւ թշնամութիւն յաւիտենական
Ի մէջ երկոցունց ազգաց քաջաց հաստատել:


Նկատեցի՞ր, թե ինչպես է կարդացվում բառասկզբի յ տառը (հիշիր նաև յերկրի, յաշխարհս, յանձն, յափն բառաձևերը):
Հատվածն աշխարհաբար դարձրու:
Քե՛զ եմ ասում, այր քաջ Արտաշէս, 
Որ հաղթեցիր քաջ ազգին Ալանաց,
Ե՛կ հավատա իմ` ալանաց աչագեղո դստեր խոսքերին
Տուր այդ պատանուն
Քանի որ միայն քենի համար օրենք չէ, որ դյուցազունները
Այլ դյուցազունների զավակին
Սպանեն կամ ծառայեցնելով
Ստրուկների կարգում պահեն
Եվ հավիտենական թշնամություն
Երկու քաջ ազգերի մեջ հաստատեն:


Այս հատվածն ավելի շատ Արտաշեսի՞, թե՞ Սաթենիկի մասին է: (Փաստարկված խոսիր: )
Իմ կարծիքով Սաթենիկի, որովհետև նա ասում է իր կարծիքը
դյուցազուններ մասին:

Քո կարծիքով, Սաթենիկի համար եղբորն օգնե՞լն էր միայն կարևոր, թե՞ էլի մի բան:
Նա նաև ոզում էր, որ երկու քաջ ազգեր թշնամի

Դուրս գրիր Սաթենիկի խելացիությունն արտահայտող տողերը:
Զի վասն միոյ քինու ոչ է օրեն դիւցազանց`
Զայլոց դիւցազանց զարմից
Բառնալ զկենդանութիւն
Կամ ծառայեցուցանելով
Ի ստրկաց կարգի պահել
Եւ թշնամութիւն յաւիտենական
Ի մէջ երկոցունց ազգաց քաջաց հաստատել

Ըստ այս հատվածի, բնավորության ի՞նչ ուրիշ գիծ կարող ես վերագրել Սաթենիկին:
Համառ, քանի, որ նա չէր հանձնվում:

Փորձիր նկարագրել Սաթենիկին:
Գեղեցիկ աչքերով, բարձրահասակ և ոսկեգույն մազերով:

Գրավոր բնութագրիր Սաթենիկին:
Նա խելացի է, բարի և համարձակ:

Դուրս գրիր պատկերավոր բառակապակցությունները:
այր քաջ, քաջ ազգ, աչագեղոյ դուստր

Բարձրաձայն կարդա հատվածն այնպես,, որ երևա`
ա) Սաթենիկը հավատում է իր խոսքի ուժին
բ) Սաթենիկը շատ է ուզում օգնել եղբորը, բայց վախենում է` չկարողանա:

Հայոց լեզումինչև առ. 64 /հականիշներ/

61. Կետերը փոխարինի´ր ընդգծված բառերի հականիշներով:
Փղերի մի մեծ խումբ հարձակվել էր Սուդանի Գենեա քաղաքի վրա և ամայացնում էր քաղաքի շրջակայքը: Ո´չ աղմուկ առաջացնող հատուկ հարմարանքներից, ո´չ էլ հրաձգությունից  փղերը չէին վախենում. նրանք վախենում էին անգամ քաղաք մտնել:           Նահանջեցին միայն այն ժամանակ, երբ սպանվեց առաջնորդը՝ մի մեծ արու փիղ, որը ղեկավարում  էր հարձակումը:
62.Հականիշ բառերով կապակցություններ կազմի´ր և փորձի՛ր բացատրել, թե դրանք ի՞նչ կարող են նշանակել:
Օրինակ՝
տգետ գիտուն - մեկը, որին թվում է, թե ինքը գիտուն է, բայց իրականում ոչինչ չգիտի: Կամ ՝գիտուն, որը գիտի, թե աշխարհում որքա~ն չուսումնասիրված բան կա, դրա համար էլ իրեն տգետ է համարում:
ծույլ-աշխատասեր ծույլ մարդ, որե համարում է, որ նա շատ է աշխատում:
63.Օրը (ցերեկն ու գիշերը) նկարագրի´ր գործածելով, ինչքան հնարավոր է, շատ հականիշներ:
Ցերեկը լուսավոր է, իսկ գիշերը մութ: Ցերեկը տաք է, իսկ գիշերը ցուրտ:
Ցերեկը արթուն ես, գիշերը քնած:

64.Ամառն ու ճմեռը նկարագրի´ր գործածելով, ինչքան հնարավոր է, շատ հականիշներ:
Ամառը շոգ է, իսկ ձմեռը ցուրտ: Ամառը օրը երկար է տևում, իսկ ձմեռը կարճ:
Ամառը թեթև ես հագնվում, իսկ ձմեռը տաք: