среда, 31 августа 2016 г.

Գանձերի կղզի

Ամառային արձակուդներին ես կարդացել եմ Ռոբերտ Սթիվենսոնի Գանձերի կղզին:

Այս գիրքը ծովահենների արկածների մասին է: Սա Ջիմ Հոքինս անունով մի փոքրիկ տղայի մասին է, ով մասնակցում է ծովահենների հետ ճամփորդության դեպի գանձերի կղզի:
Գիրքը շատ հետաքրքիր էր, կերպարները շատ տպավորիչ էին, և ես ինձ շատ դուր եկան:
Իմ ամենասիրած կերպարը Ջոն Սիլվերն էր, քանի որ նա սկզբում չար էր, բայց հետո դարձավ բարի և օգնեց բոլորին հաղթել ծովահեններին և վերադառնալ Անգլիա: 

Maths for vacation

Ամառային արձակուրդների փաթեթ, 5-րդ դասարան

Առաջադրանք 1.
1.Հետևյալ թվերից՝ 75, 80, 38, 3575, 570, 43, 3257, 8530, որոնք են առանց մնացորդի բաժանվում 5-ի:
2.Հետևյալ թվերից՝ 55, 80, 18, 3570, 570, 48, 4257, 8570, որոնք են միաժամանակ առանց մնացորդի բաժանվում 2-ի, 5-ի,10-ի:
3. Հետևյալ արտահայտությունների արժեքներից, որոնք են 10-ի բազմապատիկ.
337 + 223 =
1254 +115=
578 + 422=
7582- 522=
851-325=
2345-545=
7853-53=
4. Երկու   թվերից  մեկը  88  է, իսկ   մյուսը  դրանից  մեծ  է 2 անգամ: Այդ թվերի գումարը քանի անգամ է մեծ փոքր թվից:

88*2=176
176+88=264
264:88=3

 Պատ.`3

5. Մանեն,օրական կարդալով 57 էջ, որերորդ օրը կվերջացնի կարդալ  285  էջանոց գիրքը:

285:57=5
 Պատ.`5

6.Արամի մոտ կա հավասար քանակով  50 և 20 դրամանոց մետաղադրամներ: Այդ մետաղադրամների ընդհանուր գումարը  2800  դրամ է: Արամը քանի՞ 50 և քանի՞ 20 դրամանոց մետաղադրամներ ունի:

50+20=70
2800:70=40
Պատ.`40

7.Դաշտում արածում էին սագեր և ուլիկներ: Նրանք միասին ունեն 18 գլուխ և 50 ոտք: Քանի՞ սագ և քանի՞ ուլիկ էր արածում  դաշտում:

                      Պատ.`11 սագ, 7 ուլիկ

Առաջադրանք 2.


Բազմապատիկ և բաժանարար
35:7= 5
35-ը  7-ի  բազմապատիկ է:35x7=245
7-ը  35-ի  բաժանարար է:35:7=5
35-ը  7-ի  բազմապատիկ է, քանի որ այն 7-ի բաժանվում է առանց մնացորդի:
37:7= 5( 2մն.)
37-ը  7-ի  բազմապատիկ չէ:
7-ը  37-ի  բաժանարար  չէ:
37-ը  7-ի  բազմապատիկ չէ, քանի որ այն 7-ի բաժանվում է մնացորդով:
Եթե երկու թվեր բազմապատիկ են որևէ թվի, ապա դրանց գումարն ու տարբերությունը նույնպես բազմապատիկ են այդ թվին:
20  և 15  թվերը բազմապատիկ են 5-ին:
20+15= 35, բազմապատիկ  է 5-ին:
20-15= 5, բազմապատիկ է  5-ին:
Առաջադրանքներ.
1.Գրիր 2-ի բազմապատիկ մի քանի թիվ:
2. Գրիր 18-ի   3 բազմապատիկ և բոլոր բաժանարարները:
3.Ո՞ր թիվն է 21-ի ամենափոքր բաժանարարը:
4. Քանի՞ բաժանարար ունի 12-ը: Ո՞ր թվերն են դրանք:
5. Ո՞րն է 3-ի բազմապատիկ ամենափոքր թիվը:

Կատարիր գործողությունը.
14կգ 250գ – 3կգ 750գ=14250-3750=10500=10 կգ500 գ
18կմ 650մ-16կմ 850մ= 18650-16850=1800=1 կմ 800 մ
Հաշվիր արտահայտության արժեքը.
7560:90 + (1282-1214) – 8400:100 = 68
32000-(3012 + 6988) + (4580 - 3012)= 20432

Առաջադրանք 3.

1/2,1/4 ,3/4 ,2/3,3/7  և այլն տեսքի թվերն անվանում են սովորական կոտորակներ:
Գծից վերև գտնվող թիվը կոչվում է կոտորակի համարիչ:
Գծից ներքև եղած թիվը կոչվում է կոտորակի հայտարար:
1. Գրիր հետևյալ կոտորակները.
 Երեք յոթերորդ =3/7
 Հինգ   յոթերորդ =5/7
 Ութ տասնհինգերորդ =8/15
 Չորս հինգերորդ =4/5
 Մեկ քսանմեկերորդ   =   1/21                                 

2.Լրացրու անհրաժեշտ թվերը.
Ութ խնձորը բաժանեցին չորս ընկերների միջև:
Նրանցից յուրաքանչյուրը ստացավ --2---  խնձոր կամ եղած բոլոր խնձորների –1/4--- մասը:
Կարող ենք ասել, որ 8-ի 1/4  մասը հավասար է --2---:
Գտիր 18-ի 1/6  մասը: 3
Ինչի է հավասր 24-ի 1/8 մասը, 3/8 մասը: 3, 9
3. Գծիր 12 սմ երկարությամբ հատված: Նշիր այդ հատվածի 5/6 մասը:








4.Շերտի երկարության 1/2 մասը 4սմ է: Որքան է ամբողջ շերտի երկարությունը: 8 սմ
5.Եթե ամբողջ պատը ներկելու համար 24 գ ներկ է պահանջվում, ապա քանի գրամ ներկ կպահանջվի նրա 5/8  մասը ներկելու համար:15 գ
6. Ժապավենի 1/3 մասի երկարությունը 5սմ է: Որքան է ամբողջ ժապավենի երկարությունը: 15 սմ
7. Ամբողջ ճանապարհը 120 կմ է: Որքան է ճանապարհի 1/10 մասի երկարությունը:12 կմ



Առաջադրաքն 4.

1սմ =10 մմ
1
դմ =10 սմ =100 մմ
1
մ =10 դմ = 100սմ =1000 մմ
1
կմ =1000 մ = 10000դմ = 100000սմ =1000000 մմ


Եթե 1մ-ը բաժանենք 10 հավասար մասերիապա ամեն մասիերկարությունը կլինի 1դմՈւրեմն կարող ենք ասելոր 1դմ-ը 1մ-ի 1/10  մասն է: այո
Պակասող թվերը լրացրու.
1
դմ = 1/10  մ        5դմ =  1/2 մ                 8դմ =  1/8  մ

Եթե 1մ-ը բաժանենք 100 հավասար մասերիապա ամեն մասիերկարությունը կլինի 1սմՈւրեմն կարող ենք ասելոր 1սմ-ը 1մ-ի 1/100  մասն է: այո
Պակասող թվերը լրացրու.
1
սմ =1/100  մ        7սմ =7/100մ                 77սմ =  77/100  մ
Քանի հավասար մասի պետք է բաժանենք 1դմ-ըոր ամեն մասիերկարությունը լինի 1սմ: 10
Ուրեմն 1սմ-ը 1դմ-ի որ մասն է:1/10
Պակասող թվերը լրացրու.

8
սմ = 8/10դմ           5սմ = …1/2դմ              3/10 մ = 3դմ
8
մմ =  8/10սմ     18մմ =18/10 սմ             25մմ =25/100դմ    
31մմ = 31/1000մ         14մմ = 14/1000000կմ
21
սմ = 21/100մ           5սմ = 5/100մ             3սմ = 3/100մ  


1
ց = 100կգ
1
ց =  1/10տ
1
տ=  1000 կգ
1
ց-ը 1տ-ի որ մասն է կազմում: 1/10
1
կգ-ը 1ց-ի որ մասն է կազմում:1/100
1
կգ-ը 1տ-ի որ մասն է կազմում:1/1000
Պակասող թվերը լրացրու.

23
կգ =23/100ց      8ց =8/10տ     18կգ =18/100 ց
15
կգ = 15/1000տ      141կգ =141/1000տ   5ց =5/10 տ
103
կգ = 103/1000տ      51կգ = 51/100ց      17ց =17/10տ

Խնդիր.
Ուղղանկյան կողմերն են 7սմ և 8սմԳտնել այդ ուղղանկյանմակերեսի 3/4
մասը:44 սմ


Առաջադրանք 6.
1.Գտիր անհայտ թիվը
521+219 =740
320+ 213= 533
428-325=123
745-467= 178
45*17= 765
36*23 =851
7722:22 = 396
2652:52=51
2. Վերականգնիր թիվը.
2հազ. + …հ. + …մ. =  …1…7
հազ. + 7հ. +… տ. + … մ. = 5…35
3. Աստղանիշը փոխարինիր այնպիսի թվանշանով, որ ստանաս  անհավասարություն.
2451> 2351
3648>3638
1598<1498
5874<4874
4.Ուղղանկյան լայնությունը կազմում է երկարության 1/3 մասը: Գտնել ուղղանկյան պարագիծը, եթե նրա երկարությունը 27սմ է:
27:3=9
27+27+9+9=72 սմ
Պատ. 72 սմ

5. Ուղղանկյան լայնությունը կազմում է երկարության 1/4 մասը: Գտնել ուղղանկյան մակերեսը, եթե նրա լայնությունը՝  7սմ ՝:
4*7=28
28*7=196 սմ2
Պատ. 196 սմ2
6. Ուղղանկյան պարագիծը 52սմ է: Գտիր նրա երկարությունը և լայնությունը, եթե նրանց տարբերությունը՝8սմ է:
52-8-8=36
36:4=9
9+8=17
Պատ. 9,17
7. Ուղղանկյան պարագիծը 84սմ է: Գտիր նրա երկարությունը, լայնությունը և մակերեսը, եթե նրանց տարբերությունը՝10սմ է: 84-20=64 ,64:4=16 ,16+10=26, 
16*26=416 սմ