Հայոց լեզու 105-117

105. Շարքի բոլոր բառերը, բացի մեկից, նայն ձևով են կազմված: Գտի´ր օրինաչափությանը չենթարկվող բառը:

ա) Հրաշամանուկ, հողագունդ, առևտուր, մեծահոգի, փրկագին:
բ) Ջրկիր, սեղանատամ, նախօրոք, դասաժամ, ձեռնտու:

106. Տրված արմատների կրկնությամբ բառեր կազմի՛ր: Գրությանն ուշադրություն դարձրո՛ւ (ինչո՞վ է տարբերվում մյուս բարդ բառերի գրությունից):

Օրինակ՝
մեծ-մեծ:

Ծանր-ծանր, զույգ-զույգ, չորս-չորս, խիստ-խիստ, արագ-արագ, բաց-բաց, թաց-թաց:

107. Արմատի կրկնությամբ կազմված, գծիկով գրվող բարդ բառեր գրի´ր:

Օրինակ՝
շուտ-շուտ, երբեմն-երբեմն:

Մեկ-մեկ, հետ-հետ, առաջ-առաջ, կամաց-կամաց,

108. Տրված արմատների կրկնությամբ բառեր կազմի՛ր (արմատների մեջ ի՞նչ փոփոխություն է կատարվում):

Օրինակ՝
Փալաս-փուլուս:

Աման-չաման, մարդ-մուրդ, պարապ-սարապ, պակաս-մակաս, մանր-մունր, փոքր-մոքր, ոլոր-մոլոր, սուս-փուս:

109. Տրված արմատների կրկնությամբ բառեր կազմի՛ր: Բառերի մեջ այդ արմատների գրությանն ուշադրություն դարձրո՛ւ:

Օրինակ՝
ճըռ - ճռճռալ, ճռճռոց:

Մըռ-մռմռալ, հըռ-հռհռալ-հռհռոց, չըռ-չռչռալ, կըռ-կռկռալ, դըռ-դռդռալ:

110. Տրված արմատներով բաղադրյալ բառեր կազմիր՝ դրանք  դնելով նոր բառերի սկզբում, մեջտեղում և վերջում:

Մարդ-մարդասերբազմամարդ

Բարի-բարեխիղճ ամենաբարի

ձայն-բարձրաձայն, ձայնավոր

սեր-մարդասեր, սիրահար

տեր-տիրակալ, տանտեր

 գիր-ձեռագիր, գրականություն

111. Անջատ գրվող բարդ բառերի (հարադրությունների) իմաստներն արտահայտի՛ր հոմանիշ բառերով:

Պար գալ-պարել, զրույց անել-խոսել, խաղ անել-խաղալ, թույլ տալ-թույլատրել:

112. Տրված բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր հոմանիշ հարադրություններով (անջատ բաղադրիչներով գրվող բառեր) կամ դարձվածքներով:

Օրինակ՝
թափթփել - շաղ տալ, ցիրուցան անել:

Վերադարձնել-հետ տալ, անցնել-, բուժել-դեղ ու դարման լինել (դեղ ու դարմանով), մտնել-մուտք գործել, կանգնել-կանգ առնել, կախվել-կախ ընկնել:

113. Անել և տալ բառերով կազմիր հնարավորին չավ) շւստ հարադրություններ ու դարձվածքներ:

Ականձ անել, գլուխ անել, միտք անել, միտք տալ, ձեռք տալ:

114. Այսօր, տանտիրուհի, մորեղբայր բառերով և այս օր(ը), տան տիրուհի, մոր եղբայր բառակապակցություններով կազմի՛ր նախադասություններ:

Օրինակ՝
Հորեղբայրս մեծ ու գեղեցիկ այգի ունի: Հորս ամենամեծ եղբայրն արդեն թոռ ունի:

Այսօր աշխատանքային օր է:

Ես գնում եմ գիմնաստիկայի ամեն շաբաթ այս օրը:

Տանտիրուհին մաքրեց տունը:

Այս տան տիրուհին իմ մայրն է:

Սա իմ մորաքույրն է:

Իմ մեոր մեծ քրոչ անունը Լուսինե է:

115. Տրված բաղադրյալ բառերի իմաստներն արտահայտի՜ր բառակապակցություններով:

Օրինակ՝
դարավերջ – դարի վերջ,

Աշխատասենյակ - աշխատելու համար նախատեսված սենյակ:

Գառնարած-գառներին արածացնող մարդը

 Բարեսիրտ-բարի սիրտ ունեցող

 Չարամիտ-չար միտք ունեցող

 Լեռնագագաթ-լեռան գագաթ

 Արագահոս-արագ հոսող

 Հարթավայր-հարդ վայր

 Աստղագիտություն-աստղերի մասին գետություն

 Սրտիկ-պոքրիկ սիրտ

 Կեչուտ-կեչիների այգի

116. Տրված բաղադրյալ բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր բառակապակցություններով:

Օրինակ՝
միաեղջյուր - մի եղջյուր ունեցող:

Վիպագիր-վեպ գրող

 Մեծագլուխ-մեծ գլուխ ունեցող

 Սրընթաց-արագ ընթացող

 Երկերեսանի-

 Զբոսայգի-զբոսնելու համար այգի

 Սրամիտ-սուր միտք ունեցող

 Հեռուստացույց-հեռու ցույց տվող

 Պահարան-պահելու տեղ

 Հայաստանցի-Հայաստանում մարդ ապրող

117. Տրված բաղադրյալ բառերի իմաստները բառակապակցություններով արտահայտի՛ր:

Հանքափոր- հանքի փոր

 Գրագետ- կիրթ մարդ

Պատմագիր-պատմություն գրող խաղագիրք- խաղերի գիրք,

խնդրագիրք- խնդիրների գիրք,

խնդրագիր- խնդիրների գիրք գրող, մասրուտ-մասրենիների այգի, հեղինակավոր-հեղինակություն ունեցող: